ما مردمی هستیم مثل همه و از نوع همه و در سطح همه،خطا می کنیم،می لغزیم،در راه،سکندری می خوریم...تمامی سرمایه مان،نیازمان است و تلاشمان و در این راه،صبر و جهادمان،بر راه خواهد برد و در هر گام،راهی هموارتر و پس از فرو ریختن هر سدی،راهی روشن تر!
واقعیات تاریخی،شکل فرقه ای شدیدی به خود گرفته و در تعصب های سخت مذهبی،عناصر سیاسی و طبقاتی بسیاری،طی ادوار تاریخی،وارد شده و از این رو،کار تحقیق علمی را دشوار کرده و این است که غالبا،هر کس خواسته است در این باره کاری کند،خواه ناخواه،یا سنی بوده است یا شیعی،و در پایات تحقیق،به همانجا رسیده که پیش از او،قدمای شیعه یا سنی رسیده بوده اند و اگر اختلافی در کار علمی شان بوده است،در اختلاف درجهء استدلال و استقراء و فقر یا غنای معلومات و سستی یا استحکام بیان بوده است؛نه در نوع کار و نتیجه گیری تازه و نظر علمی بدیع و کشف راه تحقیقی مستقل.و چون غالبا مورّخان یا متکلمان هر دو فرقه،با پیشداوری و اعتقادات تعیین شدهء قبلی،به بررسی آن پرداخته اند،نتوانسته اند نتایج تازه ای بگیرند و حرف تازه ای داشته باشند.
هیچ آفتی بالاتر از این نیست که نظریات علمی به صورت دگم های متعصبانهء اعتقادی یا فرقه ای درآید،زیرادر این صورت،هم اکثریت محققان،ناخودآگاه اسیر همین دگم ها می شوند و اگر کسی هم بتواند کشف تازه ای کند،جرأت ابراز آن را ندارد،زیرا در این صورت،کارش از چارچوب اهل علم خارج می شود و سر و کارش با عوامی می افتد که به همان اندازه که فهمیدن یک فکر علمی و تحمل یک حرف تازه برایشان دشوار است،تحریکشان آسان است و به سرعت دست به کار میشوند و اهل عمل و اقدامند و خیلی هم علاقه مند که تقصیر ها و قصورهائی که نسبت به مذهبشان دارند و در برابر خیانت هائی که به مذهبشان می شود،چون حال آن را ندارند که در برابر قدرت خائنین،زبان به اعتراض بگشایند،عقده پیدا کرده اند تا همه را بر سر یک نویسنده یا صاحبنظر بیکس خالی کنند...
امت،عبارت است از جامعه ای که در بطن آن،تعهد،تحرک و تکامل نهفته است.به عبارت دیگر،برخلاف واژه هائی که در مکتب ها و زبانها و فرهنگ های مختلف بشری،برای تسمیهء جامعه وجود دارد،در بطن کلمهء امت،به تنهائی،جامعهء متعهد متحرک و متکامل،مستتر است.
بر خلاف کلماتی مانند سوسیته و نیشن و شعب و قوم و قبیله که صرفا تجمع افراد بر اساس یک موضوع مشترک را بیان می کند،امت از ریشهء ام به معنای راه،عزیمت،آهنگ رفتن و به خصوص راه مستقیم است در جهت یا هدف مشترک و واحد و آشکار و استوار.
هدف سایر جوامع بشری،بهبود و سعادت و رفاه است؛در حالیکه هدف امت،کمال است در برابر سعادت؛چرا که سعادت،عبارت است از خوش بودن؛اما کمال،به معنای خوب شدن است.
ادامه دارد...