سفارش تبلیغ
صبا ویژن

روشنگری اجتماعی

پیغمبر اسلام(ص) موعود بردگانی بود که در طول تاریخ یقین کرده بودند که سرنوشت محتومشان بردگی است،بردگان و تحقیر شدگان و محرومانی که به زبان دین یا علم یا فلسفه و یا به زبان شعر و هنر که همه در خدمت خواجگان بوده است،باور کرده بودند که برای زجر کشیدن و ذلّت دیدن و بار کشیدن و گرسنه بودن زندگی می کنند و متولّد شده اند و آفریده،طبقهء مستضعفی که یقین کرده بود که خدایان یا خدا با آنها دشمن اند و برای برگزاری کار خلق و کار جهان،آنها را بارکش دیگران بارآورده،همچنان که مانی پیامبر می گفت(که از نور و ظلمت سخن می گفت):«شکست خوردگان بیچاره از ذات ظلمتند و فاتحان زورمند از ذات نور».و ارسطو و افلاطون،متفکّران نابغه،می گفتند که خداوند یا طبیعت،گروهی را برده خلق می کند و گروهی را آزاد،تا آزادگان با زحمات و رنج هائی که بردگان در تکفّل کارهای پست می کشند،فراغتی پیدا کنند که به کارهای متعالی از قبیل اخلاق و هنر و شعر و موسیقی و تمدّن بپردازند.و پیامبر اسلام(ص) آمده بود تا آن نهضتی را که در طول تاریخ با فریب و دروغ و شرک و تفرقه و برتری و اختلاف طبقاتی،پیوسته در جهاد بود،تکمیل کند و با اعلام اینکه همهء انسانها از یک نژادند،و از یک منشأ و از یک سرشت و دارای یک خدا،برابری عمومی را اعلام کند و همچنین با توجیه فلسفی همچنین با نظام نیرومند اقتصادی،یک برابری اعتقادی و حقوقی و طبقه ای را در جامعهء نمونهء مدینه بریزد،در جامعه ای که بلال،بیگانه ای تحقیر شده و برده،در آن جامعه،شرافت و ارزش و حیثیّتی برتر از بزرگترین اشراف جامعهء عرب احساس می شود و همه،او را به رسمیّت می شناسند،جامعه ای که در آن ناگهان مردم مدینه – عرب،یهودی،قریش – می بینند که «سالم»بچّه ای که غلام حذیفه بوده و در همین کوچه های شهر،به صورت یک بردهء ذلیل و محروم راه می رفته،اکنون در قُبا پیشاپیش بزرگترین مهاجران قریش،به امامت نماز ایستاده و پشت سر او،عزیزترین و پرشکوه ترین چهره های جامعه،چهره های برجستهء پیش از اسلام و عصر اسلام ایستاده اند.ارزش ها همه فرو ریخته و همه در هم شده،خود پیغمبر با کوشش های بسیار می کوشد تا همهء این ارزشهای جاهلی و اشرافی را بریزد،دستور می دهد که لباسهای بلند و پرشکوه را قیچی کنند،ریشهای بلندی را که علامت اشرافیّت است،قطع کنند و دستور می دهد که متکبّرانه در خیابان و کوچه راه نروند،و دستور می دهد که دو نفری بر روی یک مرکب سوار شوند.خود سوار می شد و دیگری را پشت سرش سوار می کرد،و گاه نیز بر الاغ برهنه سوار می شد تا در چشم های اشرافی پسند،ارزش های اشرافی بریزد.روزی پیرزنی که سالها عظمت و شکوه پیغمبر اسلام(ص)را شنیده بود،آمده بود نزد پیغمبر،تا جلوی وی ایستاد،زبانش گرفت،عظمت مرد،او را دچار لکنت زبان کرد و نتوانست حرف بزند،پیغمبر به نرمی و سادگی و مهربانی شانه هایش را می گیرد و می گوید:«چرا می ترسی؟من پسر آن زن قریشی هستم که شیر می دوشید».

 

ادامه دارد...