علی(ع)،نخستین نسل در انقلاب اسلامی
در انقلاب اسلامی،نخستین نسلی است که اساساً وجودش با اوّلین بارش وحی،یعنی آغاز ایدئولوژی و همچنین با اوّلین آغاز نهضت انقلابی آغاز شده است.یعنی بلافاصله تا بعثت پیغمبر آغاز شده و کلمه به قلب پیغمبر(ص)به عنوان بنیانگذار این فکر،نازل شده،نزول دوّمش بر قلب اوست و در این موقع،او هشت ساله و یا ده ساله است.
علی(ع) مظهر جهاد و رهبری در جنگ
علی مظهر شمشیر و قدرت جهاد در جبهه و همچنین قهرمان رهبری جنگ است.و این،غیر از قهرمانی جنگ است؛او مظهر فرماندهی است.
مرد سیاست و مسئولیّت اجتماعی
علی حتّی در عصر خلفائی که حقّ او را غصب کرده اند – و او از وضع در زمان آنها به شدّت ناراضی است – مسئولیّت اجتماعی اش را فراموش نمی کند.
مرد کار یدی و کشاورزی و تولید
این «نخاوله» که شیعه هستند و الان در مدینه نخل کارند،یادگار اوّلین کاری هستند که حضرت امیر(س) در دوره ای که از سیاست کنار زده می شود،می کند.او آنجا به یک تولید کشاورزی عجیب می پردازد؛هم در اطراف مدینه چاه هائی می زند که در خود میقات مسجد شجره هست - «آبار» علی – و هم در ینبُع که دور از مدینه است یک مرکز کشاورزی می سازد و به تولید می پردازد.و اساساً کشاورزی را،به شکل دقیقش و به شکل یک سرمایه گذاری،یک کار متراکم و برجسته شروع می کند.البتّه باغ های نخلستان در اطراف مدینه،به صورت خیلی بدوی وجود داشته،ولی در دورهء قبایلی،کار اساسی بیشتر تجارت و دامداری است؛و علی است که برای اوّلین بار خودش،به تنهائی،در تبدیل مسئلهء دامداری و مسئلهء تجارت – به آن شکل بدوی و کاروانی اش در آن نظام – به تولید کشاورزی،نقش یک بنیانگذار و مؤسّس را دارد.
مظهر نثر و شعر
آنچه غالباً متوجّه نیستند این است که نثر نهج البلاغه را الآن با نثر متون دیگر مقایسه می کنند و می گویند:این قدر باشکوه است،اینقدر با ارزش است؛در حالی که باید عامل زمان را در نظر بگیرند؛به این معنی که در موقعی که نهج البلاغه تدوین شده،اساساً زبان عرب،زبان نبوده؛فقط شعر عرب است که به شکل بسیار محدودی برجستگی دارد،ولی نثر عرب،در قرن اوّل،هرگز نثری که بشود با آن «متن» گفت،نیست.بعضی از نامه هائی که از قرن اوّل مانده،نشان می دهد که نامه ها عبارتند از چند کلمهء بسیار خشک و بدون جمله سازی درست،در صورتی که نهج البلاغه،نشان دهندهء نثری است که در دورهء کمال ادبیّات یک زبان و در عالی ترین مرحلهء تلطیف زبان نویسندگی و همچنین ادبیّات ممکن است پیدا شود.در دوره ای که اساساً هنوز یک کتاب وجود ندارد و شاید علی،و حتّی اطرافیان و ملّت و محیطش،غیر از قرآن،کتاب دیگری نخوانده اند،از چنین کسی،در آن سطح و در یک جامعهء کاملاً بدوی،نثری در این حدّ ظریف،عمیق،خوشاهنگ و ثروتمند از لحاظ تعبیر،یک اعجاز است،و نشان دهندهء لطیف ترین حالت ادبی و هنری و کلامی در یک انسان بسیار پیشرفته از نظر ادبیّات است.
...ادامه دارد...