راه نه برای راه،بلکه برای رسیدن به هدف،و مذهب نه برای مذهب بلکه راهی به سوی هدف.اما امروز،مذهب برای مذهب است که ارج دارد و این است که اعتقاد به مذهب،از معتقد به آن مذهب،سلب مسئولیت می کند.آنهم از کدام مذهب؟از خود اسلام که اصولا عمیق ترین و روشن ترین و قاطع ترین بیان را برای نشان دادن مسئولیت انسان انتخاب می کند،زیرا وقتی عقاید مذهبی،شعائر مذهبی و احکام مذهبی،خود هدف شد،هر که مذهب داشت به هدف رسیده است و دیگر مسئولیتی بارش نیست.
نماز برای نماز به این معنی است که هرکه نماز گذاشت،مسئولیتش را انجام داده است؛اما قرآن که می گوید:ان الصلوة تنهی عن الفحشاء و المنکر،به این معنی است که نماز وسیلهء نفی و نهی زشتی و بدی است و اگر نماز کسی چنین نقشی نداشت و این نتیجه ها از آن برنیامد،نماز گزار و بی نماز،یکی است.اتومبیلی که مرا به جائی نبرد،با اتومبیل نداشتن یکی است.اتومبیل برای اتومبیل یعنی چه؟
مذهب مسئولیت: در اسلام،انسان موجودی است که امانت دار خداست و برگیرندهء امانتی که خدا بر زمین و آسمان و کوهها عرضه کرد و نپذیرفتند.امانت را انسان برداشت،یعنی مسئولیت را پذیرفت که امانت همان مسئولیت است.پس انسان به خاطر انسان نیست،انسان آزاد غیر مسئول نیست،آزاد مسئول است،نه مجبور است و نه آزاد.
در قرآن و در اعتقادات ما،اساس مسئولیت با شدت و وضوحی تمام مطرح است-اما امروز معنایش را چنان منقلب کرده اند که به راستی معجزه است!-مثلا اینکه در قیامت دست و پا و چشم و گوش آدمی،عملی را که کرده اند،شهادت می دهند،بیان کنندهء این است که جزء جزء و اندام اندام فرد انسانی،در برابر رسالت انسانی اش مسئولند.آنوقت امروز بحث در این است که آیا پس از اینکه استخوان انسان پوسید و شبههء آکل و مأکول در باره اش اجرا شد،می تواند سؤال را پاسخ گوید؟آیا دست و پا با کلمات و الفاظ و آواز،شهادت می دهند یا نه،به زبان حال خود حرفشان را بیان می کنند؟...تحقیقات رفته است در جهت حل مشکل تکنیکی شهادت در قیامت!
مؤمنین می گویند بله،دست و پا و دل و چشم و گوش به زبان فصیح عربی شهادت می دهند و حرف می زنند و روشنفکران می گویند:نه،از لحاظ فیزیولوژی درست نیست،بعد از مردن،این اعضاء،مادهء کانی می شوند و وارد بدن گیاهی و حیوانی و انسانی دیگر می شوند و اصلا علم امروز ثابت کرده که دست و پا و گوش و چشم نمی توانند سخن بگویند.می بینیم که نظریات چگونه است که هر کدامش را هم که نفی و اثبات کنیم به ارزشی دست نیافته ایم.چرا که اینجا سخن بر سر مسئولیت است و شدت و سنگینی و حساسیت مسئولیت فرد،حتی عضو عضو فرد!و این مباحث خیلی علمی و تحقیقات علمائی و دعوای متدین و متجدد،نتیجه اش فقط این است که معنی اصلی این آیه شده است هیچ!
ادامه دارد...